Sơn La yêu dấu

Một ngày bình minh sớm. Sương vẫn giăng trên dãy núi sau nhà. Những cờ ngô vẫn ướt đẫm sương đêm. Không khí thật trong lành. Hoa chuông thoang thoảng mùi thơm, hàng chục cái chuông vàng khẽ rung… Cây hoa ban trồng từ hè trước đã cao gần gấp đôi mình. Những bông hoa trắng muốt, bông hoa của núi rừng…hoang dại mà tinh khiết….

Một buổi sớm tớ về thủ đô…

Chặng đường kéo dài, là những đồi ngô bạt ngàn xanh mướt, đồi nối đồi, trải một thảm khắp đất trời rộng lớn, ngô trải dài như người thiếu nữ độ tuổi xuân xanh khoe mái tóc dài óng mượt trong ánh nắng ban mai. Mai Sơn, Yên Châu, Mộc Châu đều trồng ngô, những cây ngô thấp thấp, bắp mập mạp, hạt căng mẩy vàng óng, những hi vọng của người nông dân, là những lu cở đầy ắp, là nụ cười giản dị của người phụ nữ H’mông đang bẻ bắp trên nương, là sách là vở, là quần áo mới cho những em nhỏ đi học, là quê hương.

Dù đều là mảnh đất của Sơn La nhưng mỗi nơi mỗi khác. Không khó để nhận ra. Mai Sơn với trại ong mật, với những trái na căng mắt, có hồ Tiền Phong rộng tít tắp, là những hôm đạp xe đạp đến hồ chỉ để té vài hạt nước vào nhau. Yên Châu thì khô khan, có xoài, có chuối, rượu chuối Yên Châu trong, mà khi uống thì ngọt lắm nhé. Yên Châu có đèo Chiềng Đông, có những suối nhỏ mùa đông, nước cuộn nâu đục mùa hè, có hững cái hang rất sâu, nhưng bên trong lại lung linh đá nhũ, những tạo dáng đủ hình đủ kiểu của đá thời gian. Rồi đến mảnh đất trù phú Mộc Châu, đầu tiên là sự thay đổi là nhiệt độ. Mát mẻ. Mộc Châu có khí hậu đặc trưng, người Mộc Châu cũng có làn da trắng lạ, nếu ai là Sonlaer chắc không lạ với câu “trai Phù, gái Mộc”, đất trời sinh ra mảnh đất màu mỡ, sinh ra những người con gái xinh đẹp. Nơi đó cũng có những nét đẹp lạ lùng, đã từng có vẻ đẹp của hoa anh túc, giờ là vẻ đẹp lung linh của những chiếc váy sặc sỡ sắc màu những thiếu nữ H’mông mặc khi đi chợ tình. Chợ tình, cướp vợ cũng là nét đặc trưng riêng ở đây. Không chỉ có vậy, đến với Mộc Châu, ta có thể thưởng thức đào, mận, bánh sữa, chè xanh…hay đồi thông, hang Dơi…

Qua đi, xe lướt qua những đoạn đường, từng đoạn phim về Sơn La từng giây cũng lướt qua suy nghĩ.Nhớ những chuyến xe đêm, bầu trời đâu đó những vì sao. Sáng và đẹp, không quá sáng chói nhưng luôn lấp lánh trong trái tim người miền núi. Người miền núi thân thiện, phóng khoáng, hiếu khách. Người miền núi cũng nóng tính như mặt trời trên đỉnh núi, chóng giận nhưng chóng quên như cơn mưa rào…

Quê ta đẹp. Con người thân thương gần gũi. Đã không biết bao lần ta đi qua con đường này, bốn mùa ngắm nhìn cảnh vật nơi đây, lúc tờ mờ sáng sớm, khi bình minh, cái nắng gắt, cơn gió Lào, cả những hoàng hôn đỏ rực, những đêm trăng liềm .Thấy yêu sao mảnh đất ấy. Biết bao lần tim ta đập mạnh, biết bao lần hồi hộp khi nhìn thấy những cây mận, những biển số xe 26, cảm giác ấy có gì đó giống như khi ta đối diện với soulmate vậy…có gì đó bồi hồi. Ta nhớ con sông Mã chảy bên núi Mường Hung, nhớ khu chợ vùng biên, nhớ những lần bẻ nhãn, xoáy long, hay những lần trèo xoài đụng tổ kiến lửa. Nhớ cảm giác chân trần đi trên bãi bồi sông Mã, nhớ hương nếp thơm, những con cào cào tết bằng rơm vẫn là một thời kí ức, một tuổi thơ năm nào. Chạy rầm rầm trên nhà sàn mà lại sợ cầu thang gỗ, ngốc thật. Bên này Sông Mã, bên kia Sông Đà. Quỳnh Nhai bây giờ chỉ còn là một vùng ngập nước, nhớ có lần ngây ngô đi tìm chân cầu, hóa ra chân cầu trên tận đỉnh đồi, cá lăng Quỳnh Nhai- cá lăng sông Đà, gỏi hơi bị ngon ý, chua chua vị chanh , ngọt ngọt vị cá,chát chát của hoa chuối rừng, vị thơm của lạc , của rau thơm…chu choa, ngon thật.

Tớ vẫn thích suối nước nóng ở Sơn La hơn, có gà nướng, cơm lam, có thịt bò khô…Ra khỏi suối nước nóng tự nhiên ấy, lại có thể ngồi câu cá, ngồi nhìn cách nướng cơm lam hay nghịch những cây địa y, những cây tai voi rộng tán. Sơn La có gì nhỉ? Có nhà tù Sơn La, có đồi Thanh Niên mà từ ấy có thể nhìn toàn cảnh thành phố, có vườn dâu trường Nguyễn Trãi, có hồ cá be bé, giữa hồ cá có cái đảo to to, chim cò vẫn lượn. Có hang khô, hang ướt, có đầu nguồn, có đền Quế Lâm.

Sơn La là gì? Là tớ khi tuổi lơ mơ, là những hôm dầm mưa đạp xe khắp thành phố, là những hôm đi học về muộn thấy hương hoa sữa đầu đường Tô Hiệu, là những hôm mùa đông gió mùa, mua kem, karamen lên hồ cá ngồi hóng gió, là những hôm đi la cà quán xá. Bánh nếp, bánh bao, sữa chua nếp cẩm bản Lầu. Cháo lươn tỉnh ủy, bánh cuốn Xuân Nhị, bún cá sân 32, chân cánh gà Rặng Tếch, ốc xào cầu Dây Văng, trà sữa Cung thiếu nhi, chè Cô Ban, Kem tươi ông già,trà đá rạp Suối Reo.

Sơn La còn có gì nhỉ? Có tâm hồn tớ, có gia đình tớ, có bạn bè tớ, có tất cả những gì gần gũi nhất, thân thương nhất. Xa quê một ngày, ta muốn khám phá. Xa quê một tuần ta thấy nhớ. Xa quê một tháng, ta muốn quay về. Xa quê một năm, ta mang một nỗi nhớ…. Xa quê một đời, ta mang một tình yêu…. Xa quê ta mới thấm thía “Khi ta ở chỉ là nơi đất ở/ Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn”, yêu lắm Sơn La.